Hoe kwam ik bij de vrijmetselarij.

Auteur: Rudolph Kroon, Voorzittend Meester  Loge L’ Union Frédéric te Den Haag.

Vanavond hield Loge Pythagoras uit Zoetermeer een avond voor belangstellenden.  Als één van de vier sprekers  mocht ik een verhaal houden over:

• Hoe kwam ik bij de vrijmetselarij
• Hoe heb ik dat tot heden ervaren
• Welk symbool spreekt mij het meeste aan en waarom

Het werd een persoonlijk relaas over  mijn beleving. Iedere vrijmetselaar zal natuurlijk zijn eigen beleving, zijn eigen verhaal hebben, maar dit is mijn verhaal.

---------------

Hoe kwam ik bij de vrijmetselarij?

Het makkelijke antwoord is: via het bezoeken van een Open Dag. Maar dat is te eenvoudig. Wat dreef mij ertoe. Wat trok mij aan. Waarom ging ik naar die Open Dag? Eigenlijk weet ik dat niet zo goed. Ik wist dat destijds denk ik ook niet goed.

Eigenlijk was ik al vrijmetselaar zonder het te weten. Ik was en ben eigenwijs, een vrijdenker die voelde, zoals zo veel mensen, dat er meer moet zijn tussen hemel en aarde. Maar wat? En hoe kon ik daar achter komen? Dogmatische ideeën, leerstellingen van kerken wilde ik niet overnemen. Die zijn mij niet “eigen”. Ik wilde per sé zelf op zoek onder het adagium: Er is maar één weg, en dat is je eigen weg. Niet de gemakkelijkste weg overigens, maar ik kon niet anders. Ik kan toch alleen maar mijn eigen weg zoeken, mijn eigen positie bepalen tov mijzelf, tov de samenleving en tov het goddelijke, het scheppende of hoe u het maar wilt noemen. Ik ben uiteindelijk, in mijn visie, verantwoording schuldig aan mijn eigen Hoogste Rechter, mijn geweten. Dat betekent ook dat ik en niemand anders dan ik, verantwoordelijk ben voor de weg die ik ga in mijn leven. Die verantwoordelijkheid kan en mag ik niet buiten mijzelf leggen.

Van mijn oom , recentelijk overleden na 58 jaar vrijmetselaar geweest te zijn, wist ik dat de vrijmetselarij  mij zou kunnen stimuleren mijn eigen weg te zoeken, dat de vrijmetselarij mij geenszins zal  zeggen wat ik moet denken en voelen. In tegendeel zelfs. En dat triggerde mij om naar de Open Dag te gaan. En nu sta ik hier, 22 jaar later en mag u wat vertellen over die voor mij zo fantastische club.

Hoe heb ik het tot nu toe beleefd?

U weet, wij streven ernaar een beter mens te worden. Beter dan we nu zijn. En wat beter is, bepaalt ieder voor zich. Wij streven ook naar  een betere maatschappij, naar rechte verhouding tot onze medemens.  En tenslotte zoeken wij het Licht, het Goddelijke, de Waarheid etc. Wat dat moge wezen bepaalt ieder voor zich. 

Ben ik daarin geslaagd? Heb ik die verheven, idealistische  doelen bereikt? Nee, ik, en al mijn medebroeders,  realiseren zich dat ze die doelen nooit zullen verwezenlijken. Maar ik streef er wel naar zo dicht mogelijk bij die doelen te komen. De specifieke methode van de vrijmetselarij met haar symbolen en rituelen en met haar comparities, heeft mij daarbij goed geholpen.

Hoewel ik uren kan spreken over wat vrijmetselarij met mij gedaan heeft, zal ik er slechts één aspect uit halen.

Ik denk dat ik een beter mens geworden dan ik was. Om dat te kunnen worden is het een eerste voorwaarde jezelf beter te leren kennen. Het Ken Uzelve.

Het adagium “Ken Uzelve” is één van de belangrijkste, maar ook moeilijkste opgave, die een vrijmetselaar, en dus ik ook, zich stelt en eigenlijk iedereen zich zou moeten stellen. Iedere keer als ik onze Tempel uit ga, zie ik boven de deur “Ken Uzelve” staan. Een opdracht aan mij, die ik mijzelf stel.

Waarom is het zo moeilijk en waarom geef ik mij die opdracht?

Ik denk dat het vooral zo moeilijk is omdat ik moeilijk onderzoeker kan zijn als tegelijkertijd het object van onderzoek. Hoe gemakkelijk is het om jezelf voor de gek te houden, hoe moeilijk is het om kritiek van anderen te moeten aanhoren, hoe moeilijk is het om je kwetsbaar op te stellen tegenover anderen en zelfs tegen over onszelf. Is ons niet geleerd om flink te zijn. Is ons niet geleerd om het hoofd erbij te houden. Niet kinderachtig te zijn, geen watje te zijn. Hebben we niet geleerd om ons toch vooral aan te passen, te voldoen aan verwachtingen van de ouders, de schooljuf, de vrienden, collega’s en zo maar door. Is ons niet geleerd dat we weerbaar moeten zijn, dat we toch vooral assertief moeten zijn? Is de aanval niet de beste verdediging? Kortom, ons is geleerd wat normaal is en wat afwijkend. En als ik helemaal zo geprogrammeerd ben, hoe kan ik dan mijzelf onderzoeken? Ik wil toch bepaalde eigenschappen in mij niet ontdekken?

Bij mij begon de echte zoektocht naar mijzelf met “ontvoeden”. Mij zo veel mogelijk proberen te ontdoen van alles wat mij verteld was over wat normaal of afwijkend zou zijn, over hoe het hoort, over van wat goed of slecht is. Het begon bij het besef dat niets menselijks mij vreemd zal zijn en dat ik mij niet voor mijn mens-zijn hoef te schamen en dat daarom niets onderzocht mocht worden vanuit een besef van goed of fout. Als onderzoeker van mijzelf kon ik alsdan meer waardevrij naar mijzelf kijken en luisteren zonder angst of schaamte tegenover mijzelf. Dat lukte als vanzelfsprekend niet vanaf de ene op de andere dag. Het was een weg die ik ging. En iedere keer als ik van die weg afdwaalde, dwong ik mijzelf weer mijn pad te vervolgen.

Ken Uzefve: Waarom gaf ik mij die opdracht?

Eigenlijk gaf ik mijzelf niet bewust die opdracht. Ik werd er min of meer toe gedwongen. Te zeer leefde ik voor anderen, te zeer paste ik mij aan en te zeer speelde ik de rol die ik dacht te moeten spelen, zowel privé als zakelijk. Je leeft daardoor niet in harmonie met jezelf. De stress sloeg toe. Maar dat niet alleen, je kunt daardoor niet authentiek in je houding naar anderen zijn waardoor echt contact met anderen niet goed mogelijk is. Die onbalans, die disharmonie maakte mij eenzaam en ongelukkig. Die pijn die dat veroorzaakte, dwong mij zo’n 22 jaar geleden  tot zelfonderzoek.

Het aardige is, dat de zoektocht naar mezelf, vanzelf tot gevolg had dat ik veel beter andere mensen kon begrijpen, mijzelf in anderen kon ontdekken  en veel sneller op gevoelsniveau chemie tot stand kon brengen. Ik werd niet zwakker, maar sterker, stabieler en gelukkiger.

Nu kun je dit proces van zelfonderzoek met behulp van allerlei methoden ondersteunen. Bij mij heeft de Vrijmetselarij mij goed geholpen. Maar uiteindelijk kwam het op mij aan en komt het op u aan!

Welk symbool spreekt mij het meeste aan en waarom.

Het bewerken van de ruwe steen. De arbeid van de leerling die wij altijd zullen blijven. De vrijmetselarij ziet de mens als een ruwe steen waarin de zuivere kubieke steen schuilgaat.  Door die ruwe steen met beitel en hamer te bewerken, maak je de kubieke steen zichtbaar. En hoe perfecter de kubus hoe beter die is in de passen in de bouw van de Tempel der Schoonheid, of te wel  die “betere” maatschappij.

Waarom vind ik het symbool mooi? Ik vind het mooi omdat het bij mij het beeld oproept dat ik, dat wij allemaal, in wezen goed en zuiver zijn. Om bij dat goede te komen, of anders te zeggen, om een beter mens te worden, hoeven we aan onszelf geen geweld aan te doen. We moeten wegnemen wat niet bij ons hoort. De oneffenheden weg hakken om te komen tot wie we eigenlijk werkelijk zijn.  Het symbool gaat dus voor mij niet uit van de gedachte dat de mens het goede en het kwade in zich heeft. In dat geval zou je dus van een deel van jezelf, het kwade, afstand moeten doen. Je zou jezelf dus wezenlijk moeten veranderen. Jezelf splitsen of zo. Nee, in de metafoor van de ruwe steen hoef je dus geen geweld aan je zelf te doen. Haal gewoon weg wat niet bij je hoort, wat in de loop van je leven is aangegroeid en je houd je authentieke kern, de kubieke steen over. Je ont-dekt jezelf als het ware.

Klopt het wat ik zeg? Zit het zo echt in elkaar?? Ik weet het niet. Ik heb de wijsheid niet in pacht. Maar voorlopig hanteer ik dit uitgangspunt wel omdat het mij troost geeft en kracht geeft. Troost omdat ik mijn authentieke kern niet als slecht hoef te zien en kracht omdat ik kan weghalen wat niet wezenlijk bij mij hoort.

Die gedachte, en zo nog vele andere, hebben mij houvast gegeven in moeilijke tijden in mijn leven en zetten mij nog steeds aan door te beitelen aan mijn ruwe steen.

Ik dank u voor uw aandacht.