donderdag 10 maart 2011

Esoterische gedachtegoed van vrijmetselarij en van transcendente meditatie

Dit is inmiddels het vierde (verzamelde) artikel in de reeks over spiritualiteit en religies waarbij in meer of mindere mate een relatie wordt gelegd met de vrijmetselarij. Hiervoor verschenen:
Ik wil benadrukken dat alle artikelen op deze blog op persoonlijke titel zijn geschreven. Zij geven de persoonlijke visie van de schrijver.  De vrijmetselarij stimuleert haar leden zelfstandig te zoeken naar hun eigen wijsheid. Zie ook: iedere vrijmetselaar heeft zijn eigen verhaal.

Nu een boeiende bijdrage van Ted van der Leest, vrijmetselaar van  loge De Ruwe Steen  (één van de Haagse loges)


Web-redacteur
-----------------------------------------
(VM) Tijdens een inwijding van een kandidaat sprak de Meester der Loge (Ted van der Leest) de volgende woorden (2004) tot de neofiet: “Zolang wij nog in de illusie leven van ik en jij, van subject en object zijn wij niet echt wakker. … We dromen dat we een spiritueel pad moeten volgen om te ontwaken. Maar zoals we ’s morgens pas wakker worden als wij uitgedroomd of uitgeslapen zijn, zo worden we pas echt wakker in het leven als we ontwaken uit de droom iemand te zijn”….
Deze toespelende woorden waren voor de neofiet een belangrijke aanwijzing bij zijn bewustwording van de maçonnieke symboliek. De ritualen en symbolen stimuleerden hem aan de arbeid te gaan waardoor hij zich na zijn inwijding als leerling in korte tijd ging verdiepte in hermetische werken zoals het ‘Corpus Hermeticum’. Maar hij verdiepte zich ook in de oerstroom van de klassieke wijsheid, de “Advaita Vedanta”. In een bouwstuk dat hij hierover opleverde zei hij: “Volgens Advaita Vedanta is alleen het diepste innerlijke deel in de mens bewust. Geen enkel ander deel van de mens kan voelen, denken, zien of weet hebben van iets. De naam in het Sanskriet voor dit bewustzijn is Atman. Het is het deel dat het zelf is in ons en het correspondeert met de ziel in de westerse filosofie”.

(WCI en VM) Dezelfde ervaring deed zich bij mij voor toen ik werd voorbereid op de eerste stappen van mijn initiatie in de TM-techniek, welke plaatsvond op zondag 20 december 2009. Wat gezegd werd door de leraar raakte mijn diepste innerlijk, wegens de ervaring en verlevendiging van zuiver bewustzijn van binnenuit. Bij mij kwam de gedachte op aan wat in oude ordegrondwet staat, die mij dierbaar is: “Vrijmetselarij is de uit innerlijke drang geboren geestesrichting die zich openbaart in al die eigenschappen van geest en gemoed die de mens en de mensheid kunnen opvoeren tot hoger geestelijk en zedelijk peil. Zij vindt haar toepassing in de hoogste levenskunst, de Koninklijke Kunst”.
De hoogste levenskunst beoefenen is een uitnodiging om het geheim van ons bestaan te leren kennen. Als wij de hoogste levenskunst nastreven, dan is dat niet een of ander ver verwijderd doel in het universum, het is een bewustzijnstoestand die al in ons aanwezig is.
Onze innerlijke stem roept levensvragen in ons op zoals: Wie zijn wij? Waar komen wij vandaan? Wat zijn onze verantwoordelijkheden aangaande het Zijn, of de Opperbouwmeester des Heelals, onze medemensen en de samenleving in zijn geheel?
In een veld vol tegendelen maakt de mens zijn moeizame tocht door de stof, daarin kan de mens een eigen weg gaan. Zal hij het doel van zijn tocht door de stoffelijke werkelijkheid begrijpen? Zal hij door de ervaringen van de stoffelijke werkelijkheid tot realisering van zijn wezen komen? Om dit doel te bereiken zal hij kennis van de tegendelen moeten krijgen. Pas dan kan hij er bovenuit stijgen.
Vaak wordt ons bewustzijn overschaduwd door onze dagelijkse beslommeringen. De ervaringen die wij op doen in ons leven worden voor een belangrijk deel bepaald door ons ego, terwijl het resultaat van onze arbeid afhankelijk is van de wijze waarop en de mate waarin ons ego met het leven in wisselwerking verkeert.
We zien hierdoor hoe belangrijk het is het gewone aardse leven zo in te richten dat het geleid wordt door ‘de hoogste kennis’. Het is de bestemming van de mens dat zijn ‘ware wezen’ uiteindelijk weer verenigd wordt met de bron van het eeuwige Zijn, het hoogste ‘Zelf’, het goddelijk Bewustzijn. Dat is de essentie van een universele, tijdloze levensovertuiging.

(WCI) ‘Zelfbewustzijn betekent in de WCI de ervaring van transcendent bewustzijn – de vierde bewustzijnstoestand. Zelfrealisatie betekent de ervaring van zelfbewustzijn die is gerealiseerd voor altijd’.
Maharishi Mahesh Yogi zegt dat wij mensen over dit alles in stilte, in rust moet mediteren. We raken hier aan het geheim van het een aldoordringend goddelijk Leven, dat zich in ons leven openbaart. De WCI-cursus gebruikt om dit te verduidelijken aan de mediterende een prachtige metafoor.
‘De tuinman moet kennis hebben van de onzichtbare wortels van de boom, voordat hij in de verschillende stadia van zijn groei de juiste voeding kan geven. Zo moet ook de mens die midden in het leven staat, eerst een goed begrip gegeven worden van de fundamentele werkelijkheid die gelegen is in het gebied van abstracte Zijn, zodat hij heel het overige leven tot bloei kan brengen.’

(VM) Wie het verleden kent, kan de toekomst verstaan. Wie ervan uitgaat dat de vrijmetselarij dankzij haar tijdloze spirituele waarden de mens veel heeft gegeven, geeft en ook in de toekomst kan geven, zal bijvoorbeeld als uitgangspunt voor het Zomer St. Jan-feest nemen de nauwe samenhang met de oeroude esoterische wijsheid, die aan haar gedachtegoed ten grondslag ligt.
De wijze waarop de verbondenheid met de oergrond van de kosmos door een mens werd beleefd, ligt ver voor het ontstaan van de vrijmetselarij: de oorsprong van onze ritualen en symbolen hangt nauw samen met oeroude culturen en gebruiken.
Maar niets kan blijven als er geen ontwikkeling in is, want de dingen verschijnen en verdwijnen, de zee kent eb en vloed.

(VM) Eén van de tijdloze grondgedachte van de vrijmetselarij vinden wij in het Johannes-evangelie. De inleidende woorden spreken van Woord, Licht, Leven en Mensen. Voor vrijmetselaren is het duidelijk waar deze woorden naar verwijzen.
Juist in onze cultuur waarin het rationele denken de maat is geworden van alle denken is de duiding van deze ‘mystieke’ woorden van het Johannes evangelie waardevol. Daarin ligt het geestelijk spirituele weefsel vervlochten van het menselijke bewustzijn met het Al-bewustzijn, en dat berust op het vermogen tot innerlijk schouwen, of intuïtief weten.
De allusieve methode van de vrijmetselarij is een spelen met en het toepassen van verwijzingen. Wanneer je die gelaagdheid ziet, krijgt het rituele spel iets dat ons uittilt boven ons zelf. Zij voert ons door een landschap vol verrassende vergezichten, in een andere werkelijkheid, die schuilgaat achter de waarneembare werkelijkheid, en die de eigenlijke kern en zin ervan is.

(WCI) Anders geformuleerd: “Onder de meest subtiele laag van al wat bestaat in het gebied van relatieve ligt het abstracte, absolute gebied van het zuiver Zijn, dat ongemanifesteerd en transcendent is. Het is noch materie noch energie. Het is zuiver Zijn, de staat van zuiver bestaan. Alles is de uitdrukking van dit zuiver bestaan of absolute Zijn dat het wezenlijke bestanddeel is van al het relatieve leven. Het ene, eeuwige, ongemanifesteerde Zijn manifesteert zich in de vele vormen van het leven en bestaan in de schepping”.

(WCI) Dit opstel beëindig ik met de woorden die ik in het boek de Wetenschap van Zijn en de Kunst van leven las (blz. 79) en die mijns inziens zo goed passen in de prachtige cursus van de WCI. Ik citeer die woorden uit mijn hoofd (omdat het boek thuis ligt): “Volledig menselijk leven kan alleen dat leven worden genoemd waarin het niet-veranderende, absolute bewustzijn volledig is geïntegreerd in de altijd veranderende waarneembare aspecten van het individuele bestaan” en met de woorden: “Het volledige vermogen van de mens betekent de levendige integratie van het absolute en relatieve bewustzijn van een mens”.

Met oprechte dank aan de leraren die mij de waarden van de WCI-cursus met veel enthousiasme hebben onderwezen. Voor mij heeft daardoor niet alleen de waarde van Transcendente Meditatie en de Wetenschap van Creatieve Intelligentie zich verdiept door de Vedische kennis die daaraan ten grondslag ligt, maar ook het inzicht in de achtergronden en de betekenis van ritualen en symbolen van de vrijmetselarij. In het Sanskriet: `Parnamada, parnamidam. Ofwel vertaald: Dat (absolute) is vol, dit (relatieve) is vol.

T.H. van der Leest                                                           
Zondag, 27 februari 2011, Den Haag

Geen opmerkingen:

Een reactie posten